Cửa bức bàn là một loại cửa truyền thống của Việt Nam, được sử dụng phổ biến trong các nhà gỗ cổ truyền. Loại cửa này có nhiều ưu điểm nổi bật. Ngoài ra, cửa bức bàn còn có ý nghĩa phong thủy quan trọng. Theo quan niệm của người Việt Nam, cửa là nơi giao thoa giữa không gian bên trong và bên ngoài ngôi nhà. Do đó được thiết kế với các hoa văn mang ý nghĩa tốt lành, giúp mang lại may mắn và tài lộc cho gia chủ. Xin mời quý vị và các bạn cùng tham khảo một số mẫu hoa văn dưới đây.
Cửa bức bàn là gì?
- Cửa bức bàn hay còn gọi là bích bàn là một chi tiết cấu kiện trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền. Chúng có tác dụng ngăn cách các khoảng không gian sinh hoạt bên trong và bên ngoài của ngôi nhà.
- Trên mỗi bộ cửa thường có nhiều cách, số cánh cửa thường là số chẵn: 2 cánh, 4 cánh, 6 cánh tùy thuộc theo diện tích không gian nhà gỗ. Trên bề mặt cánh cửa có thể để trơn hoặc chạm khắc hoa văn tinh tế và mang ý nghĩa phong thủy tốt đẹp.
- Có hai loại cửa bích bàn đó là: Cửa ghép thường được sử dụng trong nhà ở, mang lại cảm giác ấm cúng và kín đáo. Cửa thượng song hạ bản thường được sử dụng trong các công trình đình chùa, nhà thờ họ,… mang lại cảm giác trang nghiêm.
Kết cấu cửa bức bàn
- Kết cấu cửa bức bàn ghép được cấu tạo hoàn toàn kín đáo với 2 pano đặc và 3 lá cổ xen kẽ. Các hoa văn được chạm khắc tinh tế ở bề mặt của pano. Vì không có kẽ hở nên loại cửa này chắn gió và bụi tốt, thích hợp lắp dựng ở nhà thờ họ kết hợp nhà ở.
- Kết cấu cửa thượng song hạ bản với phần trên là các con song được xếp song song và cách đều nhau, phần dưới là 1 tấm pano và 2 lá cổ. Giữa các con song sẽ có khoảng hở giúp thông thoáng cho ngôi nhà. Đặc biệt, khi ánh sáng (có thể là buổi sáng hoặc chiều) chiếu vào nhà qua các khe hở sẽ tạo ra một hình ảnh nghệ thuật và gây ấn tượng.
- Cối cửa là một vòng tròn bằng gỗ, có đường kính khoảng 10-15 cm. Cối cửa bức bàn được lắp đặt ở các cạnh của cánh cửa và khung cửa, có tác dụng nối các cánh cửa lại với nhau, giúp cửa có thể mở ra, đóng vào một cách linh hoạt.
- Khóa cửa thường là dạng then cài, nhưng hiện nay nhiều gia chủ đổi thành loại khóa kim loại có kết cấu chắc chắn hơn, đảm bảo an toàn hơn.
Phân loại mẫu hoa văn cửa bức bàn đẹp
Hoa văn trên cửa bức bàn là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên vẻ đẹp và ý nghĩa của loại cửa này. Hoa văn trên cửa thường được chạm khắc tinh xảo, mang đậm bản sắc văn hóa dân gian Việt Nam.
Mẫu hoa văn đục tứ quý
- Mẫu cửa đục tứ quý là một trong những mẫu phổ biến trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền Việt Nam. Hoa văn tứ quý là một trong những hoa văn truyền thống thường được đục chạm ở bộ phận lá cổ dưới.
- Hoa văn này bao gồm 4 loài cây, hoa, quả tượng trưng cho 4 mùa trong năm: tùng – trúc – cúc – mai, đào – lê – thủ – lựu. Hoa văn tứ quý tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc, trường thọ, sức khỏe dồi dào.
Mẫu hoa văn đục ngũ phúc lâm môn
- Mẫu cửa đục ngũ phúc lâm môn là một trong những mẫu được yêu thích trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền. Hoa văn này bao gồm 5 con dơi bay vòng quanh chữ Phúc, tượng trưng cho 5 mong ước của con người về cuộc sống.
- 5 mong ước lần lượt là: phúc – lộc – thọ – khang – ninh. Mỗi chữ tượng trưng một ý nghĩa tốt đẹp về sự may mắn, hạnh phúc, trường thọ, sức khỏe dồi dào, bình an và yên vui. Việc sử dụng cửa bức bàn đục ngũ phúc lâm môn trong nhà gỗ 3 gian 2 chái sẽ mang lại những điều tốt đẹp cho gia chủ và gia đình.
Mẫu hoa văn đục tranh tứ bình
- Bốn bức tranh được chạm khắc trên cửa được sắp xếp theo thứ tự từ trái sang phải, từ trên xuống dưới, theo vòng tuần hoàn của thời gian. Sự sắp xếp này thể hiện sự luân chuyển của thời gian, sự tuần hoàn của vạn vật trong vũ trụ.
- Bức tranh thứ nhất là hoa đào tượng trưng cho mùa xuân, bức tranh thứ hai là cây trúc tượng trưng cho mùa hè, bức tranh thứ ba là cành mai tượng trưng cho mùa đông và bức tranh thứ tư là cây cúc tượng trưng cho mùa thu.
Chất liệu làm cửa bức bàn
Chất liệu làm cửa bích bàn thường là các loại gỗ quý, có độ cứng cao, bền bỉ, ít bị mối mọt, cong vênh như:
- Gỗ lim: Gỗ lim là loại gỗ quý hiếm, có độ cứng cao, bền bỉ, chịu được mưa nắng, mối mọt. Gỗ lim có màu nâu sẫm, đường vân gỗ đẹp mắt. Cửa làm bằng gỗ lim có độ bền cao, có thể sử dụng hàng trăm năm.
- Gỗ gõ đỏ: Gỗ gõ đỏ cũng là loại gỗ quý, có độ cứng cao, bền bỉ, chịu được mưa nắng, mối mọt. Gỗ gõ đỏ có màu đỏ nâu, đường vân gỗ sắc nét. Cửa bích bàn làm bằng gỗ gõ đỏ có màu sắc đẹp, sang trọng, độ bền cao.
- Cửa bức bàn làm bằng gỗ hương có màu sắc đẹp, sang trọng, có mùi thơm dễ chịu, độ bền cao. Cửa làm bằng gỗ hương thường được chạm khắc các họa tiết hoa văn truyền thống như: Cầm- Kỳ- Thi- Họa, họa tiết triện rơi, hay mẫu cúc thọ đẹp và hài hòa.
Ý nghĩa cửa bức bàn trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền
- Cửa bức bàn là một chi tiết kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn của văn hóa truyền thống Việt Nam. Cấu kiện này không chỉ có tác dụng ngăn cách không gian, mà còn mang giá trị thẩm mỹ cao, góp phần tô điểm cho vẻ đẹp của ngôi nhà
- Ngưỡng cửa có độ cao được điều chỉnh khiến người bước từ bên ngoài vào trong cần phải cúi đầu một chút, biểu thị sự tôn trọng với gia chủ, cũng như với tổ tiên bên trong ngôi nhà. Ý nghĩa này thể hiện một phần văn hóa lâu đời của người Việt và đang được gìn giữ, truyền đạt qua nhiều thế hệ.
Cửa bức bàn là cấu kiện quan trọng trong kết cấu nhà gỗ cổ truyền. Bởi nó không chỉ có tác dụng ngăn cách không gian, mà còn mang giá trị thẩm mỹ cao, góp phần tô điểm cho vẻ đẹp của ngôi nhà. Ngoài ra, cấu kiện này còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc, thể hiện những giá trị truyền thống của dân tộc. Quý vị đang có nhu cầu lắp dựng nhà gỗ có cửa bức bàn đẹp, hãy liên hệ theo số điện thoại này 0973812666 để được chuyên viên của Nhà gỗ Phúc Lộc hỗ trợ trực tiếp.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp
