Giải đáp bộ khung nhà gỗ kẻ truyền bao gồm những cấu kiện nào?

Để dựng lên được một ngôi nhà gỗ bền chắc thì cần phải có một khung nhà gỗ hoàn chỉnh, kiên cố và vững chãi. Vậy một bộ khung nhà hoàn chỉnh bao gồm những bộ phận nào? Bài viết sau đây sẽ chia sẻ đến quý vị về tên và vai trò của các cấu kiện hình thành nên nhà gỗ. Từ đó giúp quý vị biết thêm về sự độc đáo của kiểu nhà cổ truyền này.

Video về lắp dựng nhà gỗ lim 3 gian tại Bắc Giang

Các cấu kiện chính trong bộ khung nhà gỗ cổ truyền

Khung nhà gỗ được tạo lên từ các hệ thống cấu kiện bao gồm: hệ thống cột, hệ thống kẻ, hệ thống xà, hệ thống con rường và các cấu kiện mái nhà. Dưới đây là chi tiết thông tin về những cấu kiện quan trọng trong ngôi nhà gỗ.

Hệ thống cột nhà gỗ

Hệ thống cột nhà gỗ được xem là nền tảng chính tạo lên khung của căn nhà gỗ kẻ truyền. Tác dụng của hệ thống cột chính là chịu lực nén của cả khối công trình. Có 4 loại cột chủ đạo trong nhà gỗ đó là:

• Cột cái: Đây là cột lớn nhất và to nhất trong 4 loại cột chủ đạo và cũng là cột chính của nhà gỗ. Cột này được đặt ở hai đầu nhịp chính tạo chiều sâu cho gian trung tâm.
• Cột con: Còn có tên gọi khác là cột quân, chiều dài của cột con sẽ ngắn hơn cột cái, nằm ở đầu họp phụ hai bên nhịp chính. Sự chênh lệch chiều cao giữa cột cái và cột con tạo ra độ dốc của mái nhà.
• Cột hiên: Nằm ở vị trí hiên nhà, được bố trí đằng trước cột con, ngắn hơn cột con. Chức năng của cột hiên là đỡ lấy phần mái của nhà gỗ.
• Cột hậu: Là cột được đặt sau cùng của các hàng cột trong ngôi nhà gỗ. Cột hậu có đường kính bằng với đường kính của hàng cột hiên.

>Xem thêm: Các cấu kiện chính của nhà gỗ 5 gian gỗ lim

Hệ thống kẻ của nhà gỗ kẻ truyền

Kẻ là các dầm đơn gác lên các cột bằng liên kết mộng và được bố trí theo phương chéo của mái nhà. Hệ thống kẻ góp phần tạo ra nét độc đáo cho căn nhà gỗ kẻ truyền. Những loại kẻ tiêu biểu trong nhà gỗ gồm:

• Kẻ hiên: Được đặt tại khu vực hiên của nhà gỗ, có chức năng nối các cột con và cột hiên lại với nhau. Kẻ hiên thường được tạo nét với những hình cong thanh thoát, uốn lượn mềm mại.
• Kẻ ngồi: Là loại kẻ nối các cột quân trong bộ vì nhà gỗ. Kẻ ngồi được đặt ở trên quá giang.
• Kẻ lợn: Là loại kẻ có kích thước ngắn nhất trong 3 loại kẻ chính và thường không được chạm trổ hoa văn.

Hệ thống xà chịu lực kéo trong nhà gỗ cổ truyền

Hệ thống xà là phần cấu kiện có chức năng liên kết các cột với nhau giằng chắc chúng với nhau. Có những loại xà cơ bản sau:

• Xà thượng: Loại xà này thường được đặt song song với chiều dài của căn nhà. Xà thượng giúp liên kế các đỉnh cột cái với nhau.
• Xà hạ: Giống với xà thượng, xà hạ cũng được đặt nằm song song với chiều dài của căn nhà và đặt dưới xà thượng. Tác dụng của loại xà này chính là liên kết phần dưới các đỉnh cột lại với nhau.
• Xà tử thượng: Chức năng của nó là liên kết các cột con của nhà gỗ với nhau.
• Xà ngưỡng: Có chức năng nối các cột con ở vị trí ngưỡng cửa lại với nhau, giúp cho hệ thống cửa bức bàn không bị xô lệch, kiên cố hơn.
• Xà hiên: Giống như tên gọi, chức năng của loại xà này chính là liên kết các cột hiên lại với nhau để tạo thành một hệ thống cột kiên cố, vững chắc.
• Thượng lương: Đây cũng là một loại xà, vị trí của nó là ở đỉnh của mái nhà cổ truyền.

Hệ thống rường trong nhà gỗ truyền thống

Hệ thống rường gồm nhiều loại với các chức năng khác nhau như:

• Chồng rường: Chức năng của chồng rường là gối và đỡ phần mái nhà nên thường được đặt tại khu vực vì đốc hiên và nằm chồng lên câu đầu. Chiều dài của chồng rường sẽ thu ngắn dần khi gần mái, càng lên cao các con rường phía trên sẽ càng ngắn lại.
• Rường bụng lợn: Hay còn gọi là con lợn, là con rường nằm phía trên cùng, gối lên con rường phía dưới qua 2 đoạn cột ngắn gọi là trụ trốn. Nhiệm vụ của chúng là đỡ xà nóc (thượng lương). Rường bụng lợn có thể được thay bằng giá chiêng.
• Rường cụt: Là loại rường được đặt ở vì nách (giữa cột cái và cột con), chúng nằm chồng lên trên xà nách và có tác dụng đỡ hoành. Các rường cụt cùng được nằm chồng lên nhau và thu dần chiều dài khi càng gần với mái.

Các cấu kiện phần mái nhà

Các cấu kiện mái là bộ phận chính không thể thiếu trong căn nhà gỗ, các cấu kiện gồm những phần như:

• Hoành: Tác dụng chính của nó là đỡ phần mái của căn nhà, thường được đặt nằm dọc so với chiều dài của nhà gỗ.
• Rui: Là các dầm phụ trung gian, nằm vuông góc với hoành, đặt dọc theo chiều dốc mái nhà, gối lên hoành.
• Mè: Là các dầm phụ nhỏ, nằm song song với hoành, vuông góc với rui và gối lên rui. Khoảng cách giữa các mè là nhỏ nhất, vừa đủ để lớp gói.
• Gạch màn: Có nhiệm vụ đỡ ngói, tạo độ phẳng cho mái, giúp chống nóng, chống dột giữ cho căn nhà gỗ luôn mát mẻ.
• Ngói: Nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ luôn được lợp với 2 loại ngói phổ biến là ngói ta truyền thống và ngói ta công nghiệp. Trong đó thì nhiều gia chủ thích lựa chọn ngói ta truyền thống hơn.

Trên đây là các phần cấu kiện quan trọng để tạo lên một bộ khung nhà gỗ hoàn chỉnh và vững chắc. Mỗi cấu kiện có chức năng khác nhau nhưng chúng sẽ được liên kết chặt chẽ với nhau để tạo thành một khối kiên cố bền bỉ.

Vai trò quan trọng của bộ khung nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ

Có thể nói, bộ khung nhà đóng vai trò đặc biệt quan trọng để tạo lên một ngôi nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ, cụ thể:

• Góp phần thể hiện giá trị truyền thống văn hóa của người Việt. Nơi lưu trữ lại những nét độc đáo của lối kiến trúc cổ xưa.
• Ảnh hưởng lớn đến tuổi thọ của căn nhà gỗ. Nếu kết cấu ngôi nhà không chắc chắn thì sẽ không thể bền bỉ với thời gian.

Vậy là qua bài viết này chúng ta đã biết bộ khung nhà gỗ cổ truyền bao gồm những bộ phận cấu kiện nào. Hy vọng rằng với những thông tin được chia sẻ trong bài viết sẽ giúp quý vị có thêm kiến thức hữu ích khi tìm hiểu về nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ. Nếu quý khách cần được tư vấn thiết kế và thi công lắp dựng nhà gỗ kẻ truyền hãy liên hệ ngay đến hotline của Kiến Trúc Phúc Lộc để được hỗ trợ tốt nhất.

Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc

Số điện thoại: 0973812666

Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm

Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)

>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ 

>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp